سرایدئولوژی پسندی آدمیان این است که بی عقلی، آسان تر و مطبوع تر از تعقل است.

بسیاری از آدمیان اساساَّ مایل نیستند که از عقل خود زیاد استفاده کنند.

روبرو شدن با عقل و بهره جستن از آن وحشت آور است.

سِر اینکه ما تا کنون از عقل وحشت نکرده ایم آن است که عقل مان را کاملا به کار نگرفته ایم.

حقیقتا اگر کسی پای عقل محض را به میان بکشد و فقط تابع فرمانها و داوری های عقل باشد، پا به وادی بسیار وحشت انگیزی نهاده است.

استفاده از عقل فوق العاده سنگین و مسولیت آفرین است.

متفکران بزرگ را هرگز نباید خرد شمرد. اینان کار سهمگینی می کرده اند و آن دست و پنجه نرم کردن با عقل بوده است . 

آدمیان در اکثر موارد عقل خود را به دست نیروهای دیگر می سپارند و آن را به چیز دیگری می فروشند و ترجیح می دهند بیش از آنکه محقق باشند، مقلد باشند.

و این هم آفت دیگر جوامع ایدولوژیک است که در آنها تقلید بر تحقیق غلبه می کند...

و کمتر کسی است که در این جوامع دلیرانه و رندانه به پیش بتازد و در تمام موارد به داوری عقل خود اتکا کند و هیچ حکمی را جز به داوری خرد، معتبر نشمارد...

همین سوء ظن نسبت به تعقل است که باعث می شود در جوامع ایدئولوژیک، بی رمق ترین و ناسنجیده ترین استدلال ها، در دفاع از ایدئولوژی قدر ببیند و بر صدر بنشیند، و پخته ترین و پیجیده ترین بحث هایی که مدافعانه نیستند خفه و خاموش شود.

عبدالکریم سروش